اندیشه های کلامی طبرسی در مجمع البیان

پایان نامه
  • وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم
  • نویسنده احمد فاضل
  • استاد راهنما علی محامد
  • تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
  • سال انتشار 1372
چکیده

در این پایان نامه سعی شده است ، که اندیشه ای کلامی طبرسی حتی المقدور در زمینه های اعتقادی بیان شود. ابتدا دیدگاه طبرسی در مورد اصول دین و چگونگی معرفت به آن، آیا شناخت مبانی دینی امری صرفا فطری می باشد؟ و یا جنبه استدلالی و تعقلی دارد؟ مورد بررسی قرار گرفته است . طبرسی در این زمینه قائل به استدلال و تحقیق است و تقلیدی و ظنی بودن اصول دین را باطل و مردود می داند و معتقد است که باید عقل استدلالی را در شناخت اعتقادات بکار برد. بعد از این بیان در مورد مبانی اعتقادی بحث شده است و نظرات پاره ای از متکلمین اسلامی ابراز گردیده و دیدگاه خاص طبرسی از مجمع البیان را ارائه نموده ایم. طبرسی بر این باور است که باید توحید را ثابت نمود و برهان برای آن آورد، اما استدلالاتی که جهت اثبات توحید ذکر می کند از طریق برهان نظم و طبیعت شناسی است . صاحب مجمع در بحث صفات خدا گاهی نظراتش کلامی است در بعضی موارد دیدگاهش شبیه دیدگاه فلاسفه است - در مورد حسن و قبح قائل به عقلی بودن آن دو است و معتقد است که اگر عقل را منعزل داریم به اشکالات برمی خوریم. او عقل را حجت می داند. در مسئله جبر و اختیار کلا ملانظرات جبری مسلکان را باطل می نماید و رد می کند. در بحث نبوت و اختصاصات انبیاء بعضی نظریات خاصی دارد که با اندیشه های کلامی بعضی از متکلمان شیعه منافات دارد. او برای پیامبر در مواردی از زندگی غیر از چیزهایی که مربوط به وحی و دین می گردد، سهو و فراموش را جایز می داند. در زمینه علم غیب برای ائمه طبرسی قائل است که علم غیب ذاتا از آن خداوند سبحان است ، و او گستردگی که بعضی از متکلمین در علم غیب برای ائمه قائلند، علی الظاهر نباید این نظر را دشته باشد. در بحث معاد، امین الاسلام طبرسی از متکلیمن است که به جسمانی و روحانی بودن معاد معتقد است و بهشت و جهنم را اکنون موجود می داند. او حشر و نشر را در عالم قیامت مختصر به انسان نمی داند، بلکه برای وحوش هم حشر و نشر قائل است . یکی دیگر از مباحثی که در ذیل بحث معاد آورده شده، بحث توبه است که مناقشات کلامی در آن وجود دارد. صاحب مجمع بر این نظر است که شاید خداوند گناهان انسانی که بی توبه از دنیا می رود بیامرزد، اما آمرزش گناه شرک را منوط به توبه می داند. بحث دیگری که متکلمین اختلاف نظر دارند مسئله احباط است ، که طبرسی در این مطلب دیدگاهش ابطال و احباط و تحابط است .

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کاوشی در مباحث کلامی مجمع البیان

بررسی مباحث کلامی در تفسیر »مجمع البیان« اثر طبرسی است. نویسنده نخست به چگونگی طرح مباحث کلامی در مجمع البیان پرداخته و از چند نکته سخن گفته است: 1- مباحث کلامی به سه شکل مطرح است؛ الف - تعریف مفهوم، ب - اثبات یا نفی، ج - دفاع از یک عقیده و رفع شبهه. 2- دو بخش نخست حجم بیشتری از قسم سوم دارد با این تفاوت که بخش اول تکرار نشده است امّا بخش دوم از زوایای گوناگون تکرار شده است. 3- نوک پیکان انتقاد ...

متن کامل

شناخت رویکرد تقریبی طبرسی در مجمع البیان با تخریج احادیث تفسیری سوره یوسف

مجمع البیان لعلوم القرآن، تألیف فضل بن حسن طبرسی (د 548ق)، یکی از برجسته‌ترین تفاسیر شیعی است که از اوایل سال 530 تا اواخر سال 536ق و طی مدت هفت سال، نوشته شده است. اغلب روایات این تفسیر، بدون سند کامل و بدون اشاره‌ به مرجع اصلی آنها نقل شده است. این حالت، در ظاهر ممکن است در احادیث کتاب، خدشه وارد کند و بخش مهمی از اعتبار احادیث را که به سند وابسته است، از بین ببرد. در این مقاله، تمام...

متن کامل

روش تفسیری مجمع البیان

 تفسیر مجمع‌البیان که در دوره گذار از روش تفسیر نقلى به تحلیلى، سامان یافته، نقطه پیوند اسلوب قدیم و جدید و در شمار اندک تفسیرهایى است که داراى اسلوب، سیاق عالمانه و مکانت علمى همه زمانى مى‌باشد. پژوهنده، در آغاز، تفسیر نامبرده را بلند آوازه‌ترین تفسیر از میان تفسیرهاى سه‌گانه شیخ طبرسى مى‌شمارد که اگر چه از تفسیرهاى معاصر و پیش از خود چون »الکشاف« و به ویژه »التبیان« شیخ طوسى الهام گرفته اما ب...

متن کامل

رویکرد ادبى - تفسیرى مجمع البیان

 بازکاوى روش طبرسى در برخورد با دانش نحو و چگونگى کار بست آن در تفسیر »مجمع البیان« است. شیخ طبرسى به عنوان یک مفسّر، مانند هر پژوهنده‌اى که در تعامل با دانش مورد پژوهش خود از روش و متد ویژه‌اى پیروى مى‌کند، روش خاصى در زمینه نحو، در تفسیر مجمع البیان در پیش گرفته است. نویسنده، نخست، شیوه ترتیب مطالب تفسیر مجمع البیان و جایگاه اعراب، نحو و لغت در این تفسیر را مشخص مى‌کند و از فراوانى بحث‌هاى نحو...

متن کامل

شناخت رویکرد تقریبی طبرسی در مجمع البیان با تخریج احادیث تفسیری سوره یوسف

مجمع البیان لعلوم القرآن، تألیف فضل بن حسن طبرسی (د 548ق)، یکی از برجسته ترین تفاسیر شیعی است که از اوایل سال 530 تا اواخر سال 536ق و طی مدت هفت سال، نوشته شده است. اغلب روایات این تفسیر، بدون سند کامل و بدون اشاره­ به مرجع اصلی آنها نقل شده است. این حالت، در ظاهر ممکن است در احادیث کتاب، خدشه وارد کند و بخش مهمی از اعتبار احادیث را که به سند وابسته است، از بین ببرد. در این مقاله، تمام روایات ت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023